Aż czy tylko? 8 fajnych przedmiotów codziennego użytku, pierwotnie wymyślonych dla osób niepełnosprawnych

Aż czy tylko? 8 fajnych przedmiotów codziennego użytku,
pierwotnie wymyślonych dla osób niepełnosprawnych

Żyjemy w świecie w dużej mierze stworzonym przez ludzi, którzy widzą, słyszą, chodzą i mówią, dla ludzi, którzy widzą, słyszą, chodzą i mówią – z niewielkimi lub żadnymi trudnościami. Jednakże wypadałoby wreszcie otworzyć oczy i zauważyć, że jednocześnie żyjemy w świecie, w którym wg Banku Światowego aż 1 000 000 000 ludzi cierpi na jakąś formę niepełnosprawności.  

Tak. Miliard osób.

Można oddać się refleksji. Potem można spróbować wyobrazić sobie, jak często i jak wielu specjalnych adaptacji przedmiotów codziennego użytku potrzebują te osoby, aby móc prosperować w świecie. Następnie można przeczytać poniższy artykuł i… zacząć projektować!

Inspirujemy przykładami produktów i adaptacji produktów, które – choć wymyślone dla osób z niepełnosprawnościami – dziś są powszechnie używane i cieszą się nimi ludzie o wszystkich umiejętnościach. Ba, nawet nie wyobrażają sobie bez nich życia (my też nie).

Dziś przynajmniej mieszkańcom dużych miast coraz większą oczywistością wydają się pochyłe krawężniki - jedna z pozycji na naszej poniższej liście. Jednak są miliony miejsc na ziemi, gdzie taka oczywistość nadal nie istnieje. Zauważajmy, reagujmy, zmieniajmy to na swojej ulicy, dzielnicy czy w środowisku pracy. Każda zmiana jest na dobre.

Oto lista:

• maszyny do pisania i klawiatury
• elektryczne szczoteczki do zębów
• dobre uchwyty OXO i podobne narzędzia kuchenne
• aplikacje do zamiany mowy na tekst i rozpoznawania głosu
• fidget Spinners
• cięcia krawężników
• audiobooki
• gięte słomki (tu co prawda wkroczył aspekt eko, ale też się liczy)

Maszyny do pisania i klawiatury

W dzisiejszych czasach każdy ma (co najmniej) jedną klawiaturę, ale przecież nie zawsze tak było. Maszyna do pisania była pomysłem włoskiego wynalazcy Giuseppe Pellegrino Turriego. Zauważył, że jego przyjaciółka, hrabina Carolina Fantoni da Fivizzano, ze względu na swoją ślepotę nie może samodzielnie pisać listów – a przypominamy, że odręczna korespondencja listowa była wówczas tak powszechna jak dzisiejsze SMS! 

Tan szlachetny i utalentowany włoski mechanik, zainspirowany kłopotem swej muzy, opracował w 1608 roku pierwsze w historii wcielenie maszyny do pisania, które obejmowało klawisze i metalowe ramiona z wypukłymi znakami. Przy okazji Turri wynalazł także kalkę, aby zapewnić atrament do maszyny. Od tego czasu maszyna do pisania przeszła kilka metamorfoz, by w końcu przekształcić się w klawiaturę komputerową.

Elektryczne szczoteczki do zębów

Higiena zębów jest ważna dla każdego, ale osoby z ograniczonymi zdolnościami motorycznymi mogą naprawdę mieć trudności z utrzymaniem ich w czystości. Dostrzeżono to w 1954 roku i stworzono elektryczną szczoteczkę do zębów Broxodent, aby pomóc osobom o ograniczonej sile, mobilności i kontroli w lepszym szczotkowaniu. 

Oczywiście szybko okazało się, że elektryczne szczoteczki do zębów są lepsze od standardowych, dlatego obecnie większość dentystów zachęca do ich używania. I tak oto przedmiot stworzony z myślą o osobach niepełnosprawnych ma moc poprawy zdrowia wszystkich osób. Badania jednoznacznie wykazują, że osoby korzystające z wersji elektrycznych dłużej zachowują zdrowe zęby, rzadziej cierpią na próchnicę i cieszą się zdrowszymi dziąsłami.

Dobre uchwyty OXO i podobne narzędzia kuchenne

Współcześnie projektowane narzędzia kuchenne, od obieraczek do ziemniaków po otwieracze do puszek, prawie zawsze mają bardziej miękkie, większe uchwyty, znacznie wygodniejsze w trzymaniu niż tradycyjne. Jednak w latach 90. nie było to normą. 

Wynalazca Sam Farber zobaczył, że jego żona, która cierpiała na artretyzm, ma trudności z obsługą obieraczki do ziemniaków. Efekt tej obserwacji? Sam założył markę OXO i linię Good Grips. Nie da się ukryć, że nie tylko Farberowie świetnie na tym wyszli.

Każde narzędzie kuchenne zaprojektowane i wyprodukowane przez markę ma szeroki, owalny uchwyt, który można łatwo kontrolować, nawet jeśli nie ma się siły w dłoniach. Przedmioty zaczęły też dobrze leżeć w dłoniach, dzięki zastosowaniu miękkiej gumy, pierwotnie stworzonej dla produktów motoryzacyjnych. Styl Good Grips stał się tak popularny, że wiele innych marek go skopiowało – na szczęście.

Aplikacje do zamiany mowy na tekst i rozpoznawania głosu

Jeśli kiedykolwiek na Twoje pytanie odpowiedziała Alexa lub wskazówki wyświetlane w aplikacji GPS pozwoliły Ci trafić do celu – oznacza to, że znasz technologię zamiany mowy na tekst lub rozpoznawania głosu. Ta technologia jest stosowana w zdecydowanej większości telefonów, nie wspominając o samolotach wojskowych, samochodowych systemach nawigacji, rozrywce i automatyce domowej. 

Jednakże jedną z potrzeb, będących matką tego wynalazku, było umożliwienie osobom, które fizycznie nie mogły pisać, możliwości zarejestrowania swoich myśli i słów. Oprogramowanie wynalezione w latach 90. umożliwiało użytkownikom tworzenie pisemnych dokumentów i zapisywanie/otwieranie ich po prostu za pomocą głosu. Później stworzono również wersje specjalnie dla osób pracujących na salach sądowych lub jako transkrypcyjności medyczni.

Fidget Spinnery

Ta zabawka była w modzie w 2017 roku i każde dziecko po prostu musiało ją mieć (jeśli 6 lat temu byłaś/byłeś jeszcze dzieckiem, to coś o tym wiesz). 

Fidget Spinner to urządzenie z trzema łopatkami rozmieszczonymi wokół koła z łożyskami pośrodku, którymi kręci się, aby się uspokoić lub zwiększyć swoją koncentrację. Inżynierka Catherine Hettinger wynalazła jego pierwowzór już w 1993 roku, jako gadżet mający zapewnić rozrywkę jej 7-letniej córce. Niestety jej patent wygasł zanim zapanowała ogólnoświatowa moda na Spinnery, więc nie wzbogaciła się na tym szaleństwie.

Na początku XXI wieku producenci promowali te gadżety jako sposób na uspokojenie osób z autyzmem, ADHD i zaburzeniami lękowymi. Badania nie potwierdziły, że pomagają one osobom cierpiącym na te schorzenia, natomiast miliony innych osób, zarówno zestresowanych biznesmenów, jak i znudzonych uczniów, czerpało przyjemność z kręcenia dla zabawy. Spinnery zostały nawet zakazane w niektórych szkołach, ponieważ, jak na ironię, odwracały uwagę.

Dla przypomnienia: fidget oznacza z ang. wiercić się. Fidget Spinner to jedna z pierwszych zabawek typu fidget toys. To ciche zabawki sensoryczne, które pomagają w samoregulacji – czyli wprawione w ruch uspokajają, odstresowują, a jednocześnie pomagają się skoncentrować. Co zalicza się do fidget toys? Są to między innymi słynne Pop it lub równie dobra stara folia bąbelkowa, długopisy z „pstryczkiem”, zakrętki czy nawet nasze własne palce, którymi pstrykamy lub kręcimy nimi, gdy się stresujemy.

Pochyłe krawężniki

Prawdopodobnie jest całkiem oczywiste, że obniżone krawężniki były pierwotnie zaprojektowane z myślą o osobach poruszających się na wózkach inwalidzkich. Pochyłe krawężniki pojawiły się po raz pierwszy w 1945 r. , ale najsłynniejszym stał się ten z Berkley. Pewnego wieczoru na początku lat 70. Michael Pachovas i kilku jego przyjaciół podjechało do krawężnika w Berkeley w Kalifornii, wylali nań cement w formie prymitywnej rampy i odjechali w noc. Grożono im aresztowaniem, a przeszli do historii zmieniania świata na lepsze pod nazwą „efekt krawężnika”.

Pochyłe krawężniki stały się powszechne w USA po uchwaleniu w 1990 r. ustawy o osobach niepełnosprawnych, która nałożyła obowiązek stosowania obniżonych krawężników na wszystkich chodnikach.

 I co? Nie tylko osoby z niepełnosprawnościami, ale rodzice pchający wózki z małymi dziećmi, podróżnicy ciągnący walizki na kółkach, deskorolkarze i pracownicy przewożący ciężkie ładunki na wózkach również uznali je za przydatne. Mało tego – w przeprowadzonym wkrótce po wielkim boomie na pochyłe krawężniki badaniu zachowań pieszych w centrum handlowym w Sarasocie na Florydzie okazało się, że dziewięciu na dziesięciu „nieobciążonych pieszych” zrobi wszystko co w ich mocy, aby skorzystać z pochyłego krawężnika. Ale to już inna historia.

Audiobooki

Braille jest nadal użytecznym narzędziem dla czytelników niedowidzących, jednakże to audiobooki znacznie ułatwiły cieszenie się dobrą historią. Pomysł narodził się w 1932 roku dzięki Amerykańskiej Fundacji Niewidomych. Grupa nagrywała książki na płytach winylowych, ale oczywiście wraz z rozwojem technologii rosły możliwości. 

Pamięć masowa ewoluowała: od zaledwie 15 minut zapisu mowy na płycie winylowej w latach trzydziestych XX wieku, przez dwie godziny w odtwarzaczu audio Audible firmy Amazon w 2007 r. do setek godzin treści, jakie może pomieścić obecnie przeciętny smartfon. 

Teraz wszyscy ludzie cieszą się wygodą i łatwością korzystania z audiobooków. Wielu słucha ich w samochodzie lub w domu, próbując tez w ten sposób skrócić czas spędzany przed ekranami. Chyba skutecznie, bo już w 2020 r. rynek audiobooków osiągnął sprzedaż o wartości 1,3 miliarda dolarów.

Zgięte słomki

Chociaż prosta papierowa słomka była cudem sama w sobie, kiedy została stworzona w 1888 roku, w latach trzydziestych XX wieku mężczyzna imieniem Joseph Friedman ulepszył projekt tak, aby słomki do napojów wyginały się na środku. Wpadł na ten pomysł, gdy zauważył, że jego drobna córka nie jest w stanie delektować się koktajlem mlecznym stojącym za wysoko. Włożył śrubę do prostej słomki i owinął ją nitką dentystyczną, aby uzyskać efekt pofałdowania. 

Chociaż narzędzie to nie zostało pierwotnie stworzone z myślą o osobach stricte niepełnosprawnych, to jednak mamy tu do czynienia z projektowaniem z myślą o dostępności. Naturalnie szpitale były jednymi z pierwszych miejsc, w których je zastosowano, ponieważ były pomocne dla leżących pacjentów próbujących się czegoś napić. Potem wszyscy uwielbiali plastikowe zgięte słomki – aż do czasu gdy zakazano ich produkcji ze względów ekologicznych. Cóż, trzeba zaprojektować wersję wielorazowego użytku.

HOT&GOOD NEWS

Niewidoczni są coraz bardziej widoczni, a co za tym idzie powstaje dla nich ostatnio wiele nowych i równie fajnych wynalazków. Należą do nich smartfon Braille'a, terenowy wózek inwalidzki będący skrzyżowaniem hulajnogi i segwaya oraz Liftware, samostabilizujący uchwyt, który można przymocować do łyżki lub widelca.